“ขยะอันตราย” หรือที่เรียกว่า “ขยะพิษ” เป็นขยะที่สร้างปัญหาแก่ระบบนิเวศมากที่สุด ซึ่งมีอยู่ทั้งในบ้านเรือน ที่พักอาศัย อาคารสำนักงาน ร้านอาหาร และร้านค้าต่างๆ หากไม่ได้รับการจัดการอย่างถูกวิธีจะก่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชนทั้งในระยะสั้นและระยะยาว และก่อให้เกิดมลพิษทางสิ่งแวดล้อม อาทิ มลพิษต่อแหล่งน้ำ พื้นดิน และอากาศ
ขยะอันตราย หรือขยะพิษ คือขยะที่ก่อให้เกิดอันตรายต่อคนและสิ่งแวดล้อม ขยะอันตรายจากบ้านหรือในครัวเรือนมักจะถูกมองข้ามไปอย่างละเลย ส่วนใหญ่จะไปโฟกัสกันที่ขยะอันตรายจากภาคอุตสาหกรรมกันมากกว่า ทั้งที่ขยะอันตรายภาคครัวเรือนสามารถสร้างผลเสียต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมได้อย่างมาก ถ้าไม่มีการจัดเก็บและทำลายอย่างถูกวิธี ได้แก่ ขยะที่ปนเปื้อนสารพิษสารเคมี สามารถลุกติดไฟได้ มีฤทธิ์กัดกร่อนไวไฟ หรือสามารถระเบิดได้ เช่น ขวดยาฆ่าแมลง กระป๋องสเปรย์ หลอดไฟเก่า ถ่านไฟฉาย เป็นต้น
ดังนั้น การป้องกันขยะอันตรายไม่ให้เกิดผลเสียต่อผู้คนและสิ่งแวดล้อมคือ จิตสำนึกและความรับผิดชอบในการจัดเก็บนำมาทิ้งอย่างถูกวิธีและถูกหลักของการกำจัดขยะอันตราย ซึ่งมีถังขยะแยกประเภทเป็นสีแดงโดยเฉพาะ
การบริหารจัดการขยะอันตรายเพื่อความปลอดภัยของผู้คนและสิ่งแวดล้อม มีแนวทางการกำจัดของเสียอันตรายจากชุมชนมีหลายวิธี ได้แก่
1.การคัดแยกเพื่อนำกลับไปใช้ใหม่ (Reuse/Reclaim) เป็นการกำจัดของเสียอันตรายบางประเภทที่สามารถรีไซเคิลวัสดุมาใช้ในกระบวนการผลิตได้
2.การปรับเสถียร/ฝังกลบ (Stabilization/Secure Landfill) เหมาะสำหรับของเสียอันตรายที่เป็นของแข็งหรือกากตะกอน เช่น กรดและด่าง ของแข็งปนเปื้อนโลหะหนักถ่านไฟฉาย สารเคมีที่เป็นพิษต่างๆ
3.การผสมของเสียเพื่อใช้เป็นเชื้อเพลิง (Fuel Blending) เป็นการกำจัดสารเคมีประเภทน้ำมันเครื่องหรือน้ำมันหล่อลื่นใช้แล้ว รวมทั้งของเสียอินทรีย์ สารที่สามารถติดไฟได้ เช่น กาว สี ตัวทำละลาย เป็นต้น
4.การกำจัดโดยระบบเตาเผา (Incineration) เหมาะสำหรับของเสียอันตรายที่ไม่สามารถกำจัดได้ด้วยวิธีการปรับเสถียรและฝังกลบได้ ของเสียที่นำมาเผาต้องมีค่าความร้อนค่อนข้างสูง เช่น น้ำมันหล่อลื่นใช้แล้ว ตัวทำละลาย สารกำจัดศัตรูพืช เป็นต้น
5.ของเสียที่ต้องใช้ความชำนาญเฉพาะด้านในการกำจัด หรือกำจัดโดยวิธีพิเศษ ได้แก่ วัตถุระเบิด สารกัมมันตรังสี ของเสียติดเชื้อจากโรงพยาบาล เป็นต้น
หนึ่งในแนวทางการจัดการปัญหาดังกล่าวอย่างมีประสิทธิภาพ คือ การดำเนินการโดยภาคเอกชนหรือ ความร่วมมือระหว่างภาคเอกชนกับภาครัฐหรือการร่วมทุนระหว่างรัฐกับเอกชน ทำการเก็บรวบรวม การขนส่ง และกำจัดของเสียอันตราย
การจัดการของเสียประเภทนี้มีหลักการจัดการ คือ ต้องเริ่มตั้งแต่จุดเริ่มต้นควรลดปริมาณของเสียอันตรายให้น้อยที่สุด เพื่อจะได้มีของเสียที่ต้องรวบรวมเก็บขนและนำไปกำจัดน้อยลง และที่สำคัญการเก็บรวบรวมของเสียอันตรายในบ้านเรือนก็คือ ต้องแยกของเสียอันตรายออกจากขยะทั่วไป ถ้าเป็นของเหลวไม่ควรเทรวมกันเพราะอาจจะเกิดปฏิกิริยาระหว่างสารได้ แต่ควรเก็บในที่เฉพาะมิดชิดและพ้นมือเด็ก เช่น ยาที่หมดอายุ ยาฆ่าแมลง เป็นต้น
เมื่อแยกของเสียอันตรายที่จะทิ้งไว้เฉพาะแล้ว ใส่ถุงพลาสติกและนำไปทิ้งในถังฝาสีแดง ซึ่งจะมีวางไว้ตามจุดต่างๆ เช่น สถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิง ห้างสรรพสินค้า ฯลฯ ซึ่งขยะของเสียดังกล่าวจะถูกเก็บรวบรวมไปกำจัดที่ศูนย์กำจัดของเสียอันตรายต่อไป
ส่วนในพื้นที่ที่ไม่มีถังฝาสีแดงให้นำของเสียอันตรายใส่ถุงพลาสติกและเขียนข้อความที่หน้าถุงว่าเป็นขยะอันตราย เพื่อหน่วยงานที่รับผิดชอบเก็บขนจะได้นำไปกำจัดให้ถูกวิธี เพราะถ้าไปกองรวมไว้กับขยะอื่นอาจจะมีสารพิษจากของเสียอันตรายออกมาปนเปื้อนในดินได้ ซึ่งทำให้เกิดปัญหาต่อสิ่งแวดล้อมในที่สุด
สำหรับในพื้นที่ตำบลสะแกราบ องค์การบริหารส่วนตำบลสะแกราบ ได้จัดให้ถังขยะอันตราย ณ จุดบริการต่างๆ ดังนี้
ที่ |
ชื่อหมู่บ้าน/ชุมชน |
จุดที่ตั้งภาชนะ รองรับของอันตราย |
1 |
หมู่ที่ 1 บ้านสะแกราบ |
ณ ที่ทำการผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 1 |
2 |
หมู่ที่ 2 บ้านสะแกราบ |
ณ ที่ทำการผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 2 |
3 |
หมู่ที่ 3 บ้านหนองสำโรง |
ณ ศาลาSML |
4 |
หมู่ที่ 4 บ้านสะพานคง |
ณ บ้านนายเกษม ม่วงไคล |
5 |
หมู่ที่ 5 บ้านกุดตะเข้ใหญ่ |
ณ ที่ทำการผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 5 |
6 |
หมู่ที่ 6 บ้านทุ่งทอง |
ณ ที่ทำการผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 6 |
7 |
หมู่ที่ 7 บ้านหนองขุย |
ณ ที่ทำการผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 7 |
8 |
หมู่ที่ 8 บ้านสะแกราบใต้ |
ณ ที่ทำการผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 8 |
9 |
หมู่ที่ 9 บ้านสะแกราบ |
ณ ที่ทำการผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 9 |
10 |
หมู่ที่ 10 บ้านรักไทย |
ณ ที่ทำการผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 10 |
11 |
หมู่ที่11 บ้านหนองเต้าปูน |
ณ ที่ทำการผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 11 |
12 |
หมู่ที่ 12 บ้านหนองโพธิ์ทอง |
ณ ที่ทำการผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 12 |
13 |
หมู่ที่ 13 บ้านโคกแจงใหญ่ |
ณ ศาลากลางบ้าน |
14 |
หมู่ที่ 14 บ้านเก่าสำโรงน้อย |
ณ บ้านนายหรั่ง หงส์ร่อน |
15 |
หมู่ที่ 15 บ้านใหม่โคกพรม |
ณ บ้านนายบุญเลิศ อำมาตย์มนตรี |
ซึ่ง องค์การบริหารส่วนตำบลสะแกราบ ได้ให้ทาง องค์การบริหารส่วนจังหวัดลพบุรี เป็นผู้ดำเนินการนำขยะอันตรายชุมชน นำไปกำจัดให้ถูกต้องตามหลักวิชาการ